Aby instalacja elektryczna w łazience działała sprawnie i była bezpieczna dla użytkownika, powinniśmy zdecydować się na osprzęt elektryczny do strefy mokrej. Co to oznacza? Na co zwrócić uwagę kupując gniazdka i włączniki? Poprosiliśmy o rady ekspertów.
Katarzyna Piotrowska, architekt wnętrz Decoroom, decoroom.eu
Projekt elektryki jest bardzo ważnym elementem każdego dobrze zaprojektowanego wnętrza. Pamiętajmy jednak, że obejmuje on również łazienkę, która posiada odpowiednie wytyczne do wykonania takiej instalacji. Przepisy w prawie budowlanym dokładnie określają, jak powinna zostać przygotowana instalacja elektryczna w łazience.
Najważniejszym aspektem jest bezpieczeństwo, dlatego gniazda odsuwa się od przestrzeni mokrych. W przypadku wanny jest to odległość 60 cm, natomiast przy umywalce powinno być wyprowadzone na wysokości 120–140 cm. Wszystkie oprawy gniazd powinny być hermetyczne, inaczej bryzgoszczelne, które zapobiegają dostawaniu się wody do środka. Taki osprzęt powinien być montowany do ściany za pomocą wkrętów oraz posiadać uziemienie. W łazienkach projektowane są również włączniki, które powinny być montowane na wysokości 140 cm, natomiast wszelkie oprawy oświetleniowe muszą posiadać IP44, bądź wyższe. Kinkiet przy lustrze najlepiej umieścić na wysokości nie mniejszej niż 200 cm.
Głównymi zasadami podczas projektowania jest funkcjonalność i estetyka. Przy tych założeniach bardzo często odległości zostają przez nas – architektów – zmniejszone, tak aby gniazda np. nie przeszkadzały podczas montażu lustra, a także nie były najbardziej widocznym elementem łazienki. Zdarza się, że gniazda planujemy nad blatem roboczym. Przy takim założeniu pamiętajmy, aby były one odpowiednio odsunięte od umywalek po to, by nie dochodziło do jakiegokolwiek kontaktu z wodą. Jeśli chcemy, aby osprzętu elektrycznego było jak najmniej, często ukrywamy gniazda w szufladach podumywalkowych na specjalnym kablu. Podczas wysuwania szuflady ukazuje się wtedy przed nami również gniazdo elektryczne. Ciekawym miejscem, w którym chowamy gniazdo jest szafka nad stelażem WC, w której możemy zamknąć sprzęty wymagające dłuższego ładowania.
Niezwykle ważną kwestią dla architekta jest miejsce dla grzejnika z funkcją grzałki. Taki grzejnik i gniazdo do niego muszą być zaprojektowane w strefie suchej, nienarażonej na kontakt z wodą, czyli np. w przestrzeni nad pralką.
Instalacja elektryczna w łazience to także oświetlenie, któremu również poświęcamy dużo uwagi w dzisiejszym projektowaniu. Nie tylko projektujemy dobre oświetlenie przy lustrze czy na suficie, ale także delikatne oświetlenie LED, które pełni funkcje najczęściej dekoracyjne oraz relaksacyjne. Ważne, aby oświetlenie, o którym mowa było montowane w profilach hermetycznych, a transformator umieszczony w miejscu, gdzie nie ma dostępu do wody.
Czytaj też: Jak dobrze zaplanować gniazdka elektryczne w kuchni?
Instalacja elektryczna w łazience – jakie szczególne warunki jej dotyczą?
Marcin Oleszczuk, Szef Biura Obsługi Projektów w firmie Kontakt-Simon SA, kontakt-simon.com.pl
Plany dotyczące rozmieszczenia osprzętu elektroinstalacyjnego należy rozpocząć już na etapie budowy lub remontu. Przemyślane rozmieszczenie gniazdek i łączników, a także odpowiedni ich dobór znacznie ułatwi nam korzystanie z pomieszczeń. Ma to szczególne znaczenie w pomieszczeniach „problematycznych” takich jak łazienka, w których występuje duża wilgoć, a osprzęt może mieć bezpośredni kontakt z wodą.
By zapewnić sobie bezpieczeństwo elektryczne w takich warunkach, należy zwrócić uwagę na stopień ochrony IP montowanych gniazdek i łączników. Skrót IP (z ang. Ingress Protection) oznacza stopień ochrony urządzeń elektrycznych. Informuje nas o tym, jak szczelną ochronę wszystkich podzespołów urządzenia gwarantuje obudowa produktu przeciwko wnikaniu ciał stałych (wskaźnik I) oraz przed wnikaniem wody (wskaźnik P). Jeśli dla danego produktu nie zbadano wskaźnika odporności na wnikanie ciał stałych, zamiast liczby w skali od 0 do 8, wpisuje się wskaźnik X (niewiadomą).
Największe znaczenie przy doborze osprzętu elektroinstalacyjnego mają wytyczne zawarte w normie PN IEC 60364 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych”. W kontekście łazienek norma ta wyróżnia kilka stref ochrony:
Strefa 0 – wnętrze wanny lub basenu natryskowego. Urządzenia elektryczne montowane w tej strefie powinny mieć stopień szczelności obudowy nie mniejszy niż IPX7 i być zasilane napięciem do 12 V. Taki stopień szczelności mają np. dysze urządzeń do hydromasażu czy lampy w basenach.
Strefa 1 – przestrzeń wyznaczona przez zewnętrzne krawędzie wanny lub brodzika, do wysokości 2,25 m. Minimalny stopień ochrony w tej strefie to IPX5 (ochrona przed tryskającą wodą). Dozwolone jest tu zainstalowanie niektórych urządzeń elektrycznych, np. podgrzewaczy wody.
Strefa 2 – do 0,6 m od granicy strefy I i do wysokości 2,25 m. Znajdujący się w tej strefie sprzęt i osprzęt powinny mieć stopień ochrony nie mniejszy niż IPX4. Wyjątek stanowią łazienki publiczne, gdzie w strefie drugiej stopień ochrony musi wynosić minimum IPX5.
Strefa 3 – przestrzeń o szerokości 2,4 m (od granicy strefy II) do wysokości 2,25 m od poziomu podłogi. Mniejsza wilgoć w tej strefie pozwala na zamontowanie osprzętu o niższym stopniu szczelności (nie dotyczy łazienek publicznych, gdzie również w strefie trzeciej obowiązuje stopień IPX5). Należy jednak pamiętać o konieczności wybrania osprzętu o szczelności IP44, jeśli jest on montowany blisko umywalki (do 60 cm).
Kiedy mamy już za sobą rozplanowanie osprzętu i analizę stref bezpieczeństwa, możemy przejść do kolejnego etapu, czyli wyboru konkretnych produktów. To przyjemny moment przeglądania dostępnych wzorów i kolorów, jednak gniazda IP44 z uwagi na specyficzną rolę, którą muszą spełnić, nie zawsze projektowane są z polotem. Wyglądają często topornie i nie upiększają naszych łazienek. Dla osób ceniących ciekawe i eleganckie wzornictwo, Kontakt Simon przygotował nową serię osprzętu Simon 100 w której dostępne są gniazda IP44 o nietuzinkowej estetyce.
