Największym parkiem Kijowa znajdującym się w strefie staromiejskiej jest Góra Włodzimierska. Dedykowany Włodzimierzowi Wielkiemu teren zielony położony jest na szczycie wzgórza oraz na skarpie, która prowadzi do doliny Dniepru. Wśród licznych nasadzeń z kasztanowców znaleźć tu można ciekawe okazy różnych gatunków orzechów, a także drzewa owocowe, będące pozostałością dawnych sadów.
Parki na skarpie
Tuż obok wznosi się jedna z najwspanialszych budowli sakralnych Ukrainy – Monaster św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach. W części klasztornej znajdują się pozostałości dawnego sadu, który zamieniony został w niewielki ogród spacerowy. Z kolei Pałac Maryjski położony jest na jednym z wyższych wzgórz miasta. Został zbudowany w latach 1744-52 na zlecenie carycy Elżbiety, jednak pierwszą koronowaną głową, która tam przebywała była Katarzyna II. W 1870 roku pałac został zrekonstruowany na zlecenie cara Aleksandra II. Jego nazwa wywodzi się od małżonki cara Marii Aleksandrowny, na której życzenie od strony północnej pałac uświetniono parkiem.
Założony był on w modnym wówczas stylu parku angielskiego, w którym wytyczono wiele nieregularnych alejek. W czasach sowieckich przekształcono go w park publiczny, a w pałacu zlokalizowano szkołę rolniczą. Po odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę ponownie przypomina on angielskie założenie parku romantycznego. Pojawiły się z nim stylizowane lampy i ławki. W centralnej części odtworzono zdobną fontannę oraz ustawiono pomnik kasztana – symbolu Kijowa.
Partery haftowe
Z kolei ogród przylegający bezpośrednio do pałacu odtworzono w stylu barokowym z regularnymi małymi żywopłotami z bukszpanu i kolorowymi nasadzeniami kwiatów tworzących partery haftowe. Znajdujący się nieopodal ogród „Śpiewacze Pole” zajmuje jedną ze skarp naddnieprzańskich o powierzchni ponad 30 ha. Wytyczono w nim wiele polan otoczonych nasadzeniami krzewów oraz rabatami. Od kwietnia do maja ogród zdobią tysiące kwiatów roślin cebulowych, które każdej jesieni sadzone są w odpowiednich miejscach. Latem miejsca tulipanów, narcyzów i szafirków zajmują aksamitki, cynie i astry.
W ogrodzie regularnie organizuje się liczne wystawy florystyczne, a także koncerty. To jedno z popularniejszych miejsc wypoczynku mieszkańców Kijowa. Tuż obok mieści się ogromny teren należący do muzeum poświęconemu okresowi II wojny światowej. Idąc w przeciwnym kierunku przecina się teren Ławy Kijowsko- Peczerskiej z dawnym ogrodem uprawnym oraz kolejny zieleniec usytuowany na naddnieprzańskim wzgórzu, czyli Park Wielkiej Chwały. Natomiast u podnóża skarpy, tuż nad brzegiem Dniepru, znajduje się niewielki park, który otacza Askoldową Mogiłę.
Czytaj także: Bajkowe miasta ogrody Alzacji
Ogrody botaniczne
Dawny uniwersytecki ogród botaniczny im. Aleksandra Fomina położony jest samym centrum miasta na sporym nachyleniu. Stanowi swego rodzaju zieloną trasę tranzytową dla podróżnych, którzy korzystają z położonej nieopodal stacja metra „Uniwersytet”. Ogród wyznacza wygodną trasę pieszą w kierunku głównego dworca kolejowego. W przeciwną stronę podeście jest karkołomne, dlatego jego zwiedzanie warto rozpocząć właśnie wysiadając ze wspomnianej stacji metra, a kończąc na ulicy Lwa Tołstoja. Ogród, jako placówkę uniwersytecką, założono w 1839 roku. Jego powierzchnia wynosi prawie 23 ha i jest jednym z największych śródmiejskich ogrodów botanicznych Europy. Znajduje się tam 8 tysięcy gatunków roślin z całego świata, w tym 515 gatunków wpisanych na Ukraińską Czerwona Księgę (rośliny zagrożone wyginięciem).
Na terenie parku uprawia się rośliny z ciepłych rejonów świata. W jednej ze szklarni znajduje się gigantyczna kolekcja sukulentów- największa we wszystkich krajach byłego Związku Radzieckiego. W związku z przeniesieniem większości badań naukowych do nowego ogród botanicznego, placówka przy metrze „Uniwersytet” pełni aktualnie funkcje parku miejskiego.
Zniewalająca symfonia zapachów
Drugi, kijowski ogród botaniczny założono w 1936 roku i należy do Ukraińskiej Akademii Nauk. Stał się głównym ogrodem uniwersyteckim kijowskich studentów, gdyż rośnie w nim ponad 13 tysięcy gatunków roślin. Zajmuje ponad 130 ha powierzchni i został usytuowany na jednym z kijowskich wzgórz oraz na skarpie, która opada do doliny Dniepru. Tym samym uważany jest za jeden z najbardziej malowniczych parków świata. Każdego roku od kwietnia do maja ogród od rana do wieczora okupowany jest przez turystów. Powód jest jeden – największa na świecie kolekcja lilaków.
Kasztanowce i lilaki to najbardziej charakterystyczne rośliny Kijowa, uważane za symbole miasta. I tak jak liście i owoce kasztanowca znajdują się na opakowaniu najpopularniejszego stołecznego wypieku, czyli tortu kijowskiego, tak kwiaty lilaków zdobią niemal każdą widokówkę i magnes. Lilakową skarpę nad Dnieprem warto sobie zostawić na deser, gdyż podziwiając poszczególne okazy aromatycznych krzewów, zgodnie z poprowadzonymi alejkami schodzi się w kierunku Dniepru. Alejki są dość strome i zdecydowanie lepiej jest z nich schodzić niż wracać.
Lilaki olśniewają nie tylko kolorami, ale także zapachami. Jedne pachną słodko-waniliowo, inne cytrusowo, a jeszcze inne typowo kwiatowo. Ciężko opanować się przed wąchaniem każdego krzewu.
Zielona Bazylea: poznaj skarby jej ogrodów
Cały świat u stóp
Ale nie samymi lilakami Kijów stoi. W górnej części ogrodu botanicznego na sporych powierzchniach wytyczono naturalistyczne nasadzenia florystyczne, które mają odzwierciedlać roślinność z danej strefy klimatycznej. Spotkać zatem można rośliny typowe dla Syberii, dla okolic Amuru, Ałtaju, Krymu, Kaukazu, środkowej Azji, Karpat oraz stepów ukraińskich, rośliny strefy śródziemnomorskiej czy Korei. Znajduje się tu także dział roślin rzadkich i ginących, kwatera roślinności górskiej, pnączy, drzew owocowych, orzechów, ogród japoński z niewielkim pawilonem, rabaty z ogromną kolekcją piwonii, róż oraz najnowsze założenie czyli ogród różaneczników i azalii. Ogród może poszczycić się także jedną z największych na świecie kolekcją magnolii. W części szklarniowej zgromadzono sporą liczbę roślin z cieplejszych rejonów świata, w tym ponad 350 gatunków storczyków.
Oprócz roślin ozdobnych w ogrodzie wytyczono także poletka, gdzie uprawiane są rośliny użytkowe: rzepa, marchew, seler, kapusta, cebula, mak, sałata, szpinak, szczaw oraz liczne zioła. Interesujący fragment tego ogrodu stanowi, zajmująca 1,8 ha, największa na Ukrainie kolekcja wierzb, składająca się z 9 gatunków i 50 odmian. Na samym dole skarpy, tuż za ogrodzeniem ogrodu stoi Monaster Wydubicki. Nazwa klasztoru pochodzi od starej słowiańskiej legendy o pogańskim bogu Perunie, którego rzeźbę mieli wrzucić do Dniepru nawróceni na prawosławie Ukraińcy. Po czasie rzeźba wypłynęła na brzeg, a w miejscu, gdzie ją znaleziono wybudowano cerkiew.
Zdjęcia: Radosław Kożuszek
Dr inż. Radosław Kożuszek, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego. Podróżnik, który odwiedził ponad 70 krajów. Organizator wypraw trekkingowych, przyrodniczych i kulinarnych. Fascynat kuchni lokalnych i optymalnego odżywiania, prowadzący program kulinarny „Pieprz i kartofle” w Polskim Radiu.
FB: Podróże bez biura
